Θεός ή Φύση

 

Παλιό πρόβλημα. Είμαστε oι άνθρωποι μέρος της φύσης; Πολλοί θα τρέξουν να πουν “μα φυσικά και ναι” με το “φυσικά” να είναι από μόνο του ένα ζήτημα. Τι είναι φύση;

Μην είναι ο ουρανός, μην είναι τα βουνά οι ραχούλες και τα λαγκάδια; Μην είναι ο ήλιος, το φεγγάρι, οι γάτες τα σκυλιά, οι μέλισσες και τα κουνούπια;

Οι Κινέζοι θα έλεγαν (λένε ακόμα) ότι ο ουρανός δεν είναι φύση ακριβώς. Είναι, αλλά κατά μια μεταφυσική έννοια την οποία έχει μόνο αυτός και κανένας άλλος. Κάτι σαν θεότητα χωρίς θεική υπόσταση. Κινέζικα πράγματα. Αλλά πάλι και οι Γαλάτες δεν έτρεμαν μην τους πέσει ο ουρανός στο κεφάλι; Είναι ο ουρανός φύση ή όχι;

Για τον ήλιο δεν θα πρέπει να υπάρχει αμφιβολία. Γίνεται φύση χωρίς αυτόν; Λογικά δεν γίνεται αλλά τότε πως οι Ινκας έλεγαν (δεν λένε πια) ότι είναι θεός;

Mπέρδεμα. Οι Βουδιστές σκέφτηκαν κάτι άλλο. Μήπως φύση θεός και άνθρωπος είναι μαζί στο ίδιο παιχνίδι γέννησης, φθοράς, θανάτου, αναγέννησηςκαι πάλι από την αρχή; Το λέει και το τραγούδι: «Μία είναι η ουσία δεν υπάρχει αθανασία». Λες;

Στους Χριστιανούς δεν άρεσε αυτή η ιδέα. Χωριστά και αγαπημένα. Από εδώ ο άνθρωπος και απο εκεί η φύση. Τι έχει μέσα αυτή; Oτι δεν είναι άνθρωπος. Ήλιους, ουρανούς, φεγγάρια, ζώα, ζουζούνια, ζουζουνάκια, τα πάντα όλα. Και επειδή τον έφτιαξε ο θεός σαν αυτόν μπορεί να κάνει κουμάντο πάνω της. Αν έχεις εξουσία πάνω σε κάτι είσαι μέρος του; Ίσως.

Ένας τύπος από την Ολλανδία έριξε μια ενδιάμεση λύση στο τραπέζι: Θεός, άνθρωπος, φύση δεν είναι απλώς μαζί. Είναι το ίδιο. Όλη η φυσική πραγματικότητα, ότι βλέπεις και δεν βλέπεις δεν είναι άλλο από τις άπειρες μορφές, εμφανίσεις ή κατηγορήματα του (ενός) θεού. Ήλιος φύση και θεός, ουρανός φύση και θεός, άνθρωπος φύση και θεός, ζουζούνια φύση και θεός. Κουλό, αλλά καλό. 

 

Ωστόσο, όλα αυτά τα συστήματα σκέψης έχουν ένα μεγάλο πρόβλημα. Δυσκολεύονται να δουν τον άνθρωπο με ίσο τρόπο. Τα δυο ανθρώπινα φύλα δεν είναι το ίδιο στα μάτια του θεού (ή της φύσης). Η γυναίκα είναι πάντα κάτι λιγότερο. Οι χριστιανοί δεν το συζητάνε, οι βουδιστές το σκέφτονται, οι Κινέζοι δεν ξέρουν ακριβώς, οι αρχαίοι Έλληνες έχουν την χειρότερη γνώμη.

Το περίεργο είναι ότι στις πρωταρχικές κοινωνίες αυτό δεν συνέβαινε. Η γυναίκα λατρευόταν σαν θεά, μητέρα, πηγή της ζωής.  Μετά ήρθε ο πολιτισμός και τα έκανε θάλασσα. Ένας άλλος τύπος από την Ελβετία το είπε φωναχτά (και για αυτό τον πήραν στο κυνήγι): O πολιτισμός διαφθείρει ηθικά τον άνθρωπο.

 

Να κοιτάξουμε πίσω στην αρχή. Να πάμε πίσω και να επιστρέψουμε στο μέλλον μαζί. Θεός, φύση, άνθρωποι, άντρες και γυναίκες.