Γενικά…
Φωτογραφία γυμνού. Σε τι χρειάζεται; Τι προσφέρει; Σε ποιον αρέσει; Έχει κάποιο νόημα να ασχολούμαστε μαζί της;
Χαζή ερώτηση. Από την αρχή του κόσμου και μέχρι το τέλος του, άντρες και γυναίκες θα ιντριγκάρονται με κάποιο τρόπο από την θέα του γυμνού σώματος, του δικού τους ή του αντίθετου φύλου. Άλλοι το θαυμάζουν, άλλοι το θεωρούν πηγή αμαρτίας, κάποιοι ντρέπονται, κάποιοι παίρνουν τα μάτια τους μακριά του, αλλά κανένας δεν μένει αδιάφορος. Ακόμα και αυτοί που λένε ότι δεν ενδιαφέρονται κατά βάθος δεν ξέρουν τι ακριβώς να κάνουν. Στις περισσότερες αν όχι σε όλες τις κουλτούρες το γυμνό σώμα προκαλεί ένταση, συζήτηση, διαφωνίες, αντιπαραθέσεις καλλιτεχνικού τύπου ή μη.
Οι καλλιτέχνες έχουν αναλάβει την βρώμικη δουλειά. Γλύπτες, ζωγράφοι, κινηματογραφιστές/βιντεογράφοι και πάνω από όλα φωτογράφοι, προτείνουν ασταμάτητα νέους τρόπους θέασης, νέους τρόπους πρόσληψης, νέους τρόπους κατανόησης του γυμνού σώματος αντρικού ή γυναικείου (κυρίως γυναικείου).
Για την φωτογραφία το γυμνό αποτέλεσε προνομιακό πεδίο από τα πρώτα κιόλας χρόνια εμφάνισης της νέας τέχνης, στα μέσα του 19ου αιώνα. Ωστόσο, η συνεχής πρόοδος της τεχνολογίας έχει αυξήσει τις δυνατότητες για παραγωγή εικόνων σε τέτοιο βαθμό έτσι ώστε να μπορούμε να πούμε ότι σήμερα, το εν λόγω θέμα γίνεται αντιληπτό κυρίως μέσω της φωτογραφίας. Η καλοδεχούμενη αυτή εξέλιξη έλυσε τα χέρια αλλά ίσως έριξε ένα έξτρα βάρος στις πλάτες των φωτογράφων. Οι γλύπτες σπουδαίοι μεν, πολύ αργοί δε, οι ζωγράφοι ακόμα πιο σπουδαίοι αλλά κάπως «απόμακροι», οι βιντεογράφοι παιδιά της εποχής τους ναι, όμως μοιραία «ρευστοί» από την άλλη, επαφίεται επαγωγικά στους φωτογράφους να επικοινωνήσουν την εικόνα του γυμνού σώματος στην σύγχρονη εποχή.
Eπικοινωνία θα μπορούσε να σημαίνει, εξερεύνηση, αναζήτηση, καινοτομία, πρωτότυπες ιδέες, νέα αισθητικά πρότυπα, εκθέσεις, δημοσιεύσεις, συζητήσεις. Ωραία, αλλά τώρα δημιουργείται ένα μεγάλο ζήτημα. Τι συνιστά μια ιδέα πρωτότυπη, ένα αισθητικό πρότυπο άξιο λόγου, ποια φωτογραφία αξίζει να εκτεθεί, πως πρέπει να είναι η φωτογραφία γυμνού στον 21ο αιώνα; Κυρίως, γιατί αξίζει να υπάρχει;
Εδώ μπαίνουμε στην ουσία του θέματος. Κάθε φωτογράφος πρέπει να έχει την δική του πρόταση και η παρακάτω είναι η δική μου.
Η καλή φωτογραφία γυμνού είναι σαν τον αέρα. Αυτόν της ατμόσφαιρας. Συνήθως λέμε ότι αναπνέουμε οξυγόνο αλλά ξέρουμε ότι ο αέρας αποτελείται από 78% άζωτο 21% οξυγόνο και 1% αέρια όπως ξένο, όζο, αργό, μεταξύ αρκετών άλλων. Αντίστοιχα, οι φωτογραφίες έχουν τα δικά συστατικά που τις κάνουν αυτό που είναι. Αν όμως τα στοιχεία του αέρα παραμένουν σταθερά, αυτά των φωτογραφιών διαφέρουν ανάλογα με τις προτιμήσεις των δημιουργών τους.
Στις δικές μου φωτογραφίες πρέπει κατά αρχήν να υπάρχει το ερωτικό στοιχείο. Γυμνό σώμα χωρίς αυτό το συστατικό είναι σαν αέρας χωρίς καθόλου οξυγόνο. Ο ερωτισμός όμως πρέπει αφενός να είναι σε μικρή δόση αφετέρου να συνυπάρχει αρμονικά με αυτό που οι Αγγλοσάξονες περιγράφουν ως sexiness. Μια ελαφριά πνοή σεξουαλικής ενέργειας, κάτι σαν άρωμα που βάλαμε το πρωί και μυρίζουμε το βράδυ. Τυχόν ανισορροπία μεταξύ των δύο καθιστά το μείγμα τοξικό και η εικόνα κινδυνεύει να εκπέσει στην ευκολία της πορνογραφίας. Η πρόκληση έγκειται στην συνεχή κίνηση στην κόψη του ξυραφιού. Ερωτικές αλλά όχι σεξουαλικές, γυμνές αλλά όχι πρόστυχες.
Τα υπόλοιπα απαραίτητα στοιχεία μπαίνουν σε μικρότερες αλλά όχι αμελητέες ποσότητες. Δόσεις χάρης (όχι θείας) φινέτσας, λάμψης, αρμονίας, μίνι διαστροφής ενίοτε, μπορούν να αναμειγνύονται με πασπαλίσματα αγάπης, έρωτα, χαράς της ζωής. Οι αναλογίες μπορούν να αυξομειώνονται κατά περίπτωση αλλά στο τέλος το ερώτημα που με απασχολεί είναι ένα:
Kάνουν οι φωτογραφίες μου τον κόσμο καλύτερο έστω και ελάχιστα; Λιγότερο βίαιο, πιο φωτεινό, πιο αισιόδοξο; Αυτοί που τις βλέπουν έχουν μια ελαφρύτερη μέρα; Αυτό είναι το ερώτημα. Όχι αν αξίζει να ζει κανείς.
Ποιος Σαίξπηρ…